​

2020 – 36 Kleurvererving

Beste,
Ik ben op zoek naar informatie i.v.m. kleurvererving bij duiven. Op verschillende sites (hoofdzakelijk Nederlandse)
 lees ik dat een doffer XX heeft en een duivin XY.
In de dieren- en mensenwereld is de man toch XY en de vrouwelijke XX?
Mvg,
Tommy

Update 1

Hallo Hans,
In het zeer lezenswaardige boek “De kunst van het kweken” van Anker en Van Breemen staat dat de mannelijke kiem bij duiven de formule XX draagt en dat de vrouwelijke kiem de formule XY draagt. Bij zoogdieren (dus ook bij de mens) is dit juist andersom.
Het boek is nog steeds te verkrijgen (in digitale vorm) via de site van Steven van Breemen.
Met vriendelijke groet,
Albert

Update 2

Hallo,
Wat kleurvererving betreft bij duiven, zou ik toch kiezen voor het boek van Hein van Grouw ‘Genetica bij duiven’.
Is daar meer in gespecialiseerd of even informeren bij Frits Smit die weet er ook veel vanaf.
Hij leest ook mee op DMP dus moet lukken.
Groetjes,
Gupke

Update 3

Als je op internet kleurvererving duiven intikt kom je op de site Frieslandshow.
Daarop staat een geweldige uitleg over kleurvererving.
Mooie afbeeldingen en uitleg. Zo kun je echt iets van kleurvererving opsteken.
Klik hier en ga direct naar de site.
Dirk



Update 4
Poging om het eenvoudig uit te leggen. Bij Postduiven kennen we 2 kleuren, zwart en rood.
Met de gebande patroon en kras (blauw, vaal, zwartkras en roodkras).
Schimmel etc. even buiten beschouwing gelaten.
Een doffer heeft 2 chromosomen voor de kleur: AB Een duivin heeft 1 chromosoom voor de kleur: C_
Beide ouders geven een plekje door, uit bovenstaande combi kan dus het volgende komen:
AC
A_
BC
B_

Hier zijn A_ en B_ dus duivinnen omdat deze maar 1 chromosoom voor de kleur hebben, de andere doffers.
Dit betekent ook dat doffers 2 kleuren in de chromosomen kunnen hebben. Echter rood is dominant, dus als ze rood hebben zijn ze rood, vaak zie je wel wat "inktvlekken" als ze beide kleuren hebben:

Voorbeeld:
Doffer met beide kleuren: Zwart Rood
Duivin met zwart Zwart ______
Maakt de volgende combi's:
Zwart Zwart = Blauwe of Krasse doffer
Zwart ____ = Blauwe of Krasse duivin
Rood Zwart = Rode of vale doffer (met inktvlekjes) Rood ____= Rode of vale duivin

Hierdoor kun je door ook zeggen dat als je een blauwe doffer hebt en een rode duivin dat alle rode jongen doffers zijn. Ze hebben het rood van de duivin meegekregen en hebben dus 2 chromosomen voor de kleur en zijn dus mannelijk.
Ik heb deze wijsheid uit dit boek:
https://www.antiqbook.com/images/AB_images/p/prnass_18378.jpg
Met vriendelijke groet,
Frank

Update 5

Dag Hans,

Toch nog even een aanvulling op de uitstekende uitleg van Frank;

Als een doffer Rood Zwart heeft en dus zwarte plekken in de veren of alleen maar zwarte nagels of bek is hij onzuiver rood. Het verervingspatroon is dan zoals jij schetst. Heeft de doffer Rood Rood dan is die zuiver rood en alle jongen, ongeacht met welke kleur duivin die gepaard zit zullen rood zijn, omdat deze kleur rood dominant is.
Je hebt ook nog recessief rood en vroeger werd ook nog rost onderscheiden.
Het eerste vererfd zoals de naam al zegt recessief, ze hebben het wel, maar je ziet het niet, pas als je 2 duiven paart die het hebben kan het zichtbaar worden en rost zou intermediair vererven, maar ook weer niet en ik denk dat dat ligt aan het kleurverspreidingsgen. Dat zijn wat Piet de Weerd vroeger de toverballen noemde, er kon van alles uit komen.
M vr.g,
Frits

Update 6

Onderstaand nog even het stukje wat ik destijds schreef aan de heer Oomen
Wellicht levert het nog stof op tot verdere kennis en uitwisseling hiervan.
Nog over zwarte duiven.

Geachte heer Martijn Oomen,

Nog even een update van mijn kant over de “ zwarte duiven “
Frits ( wat had ik graag het adres van die man , maar dat tussendoor) heeft het over een bruine waas over als je zwart met zwart koppelt.
De bronzé kleur, zoals de Belgen die noemen, 100% weet ik het vanzelf niet, maar ik denk dat het een vorm van mutatie is binnen de bepaalde groep zwarten waarbinnen men fokt.
Die zwarten geven vaak een nóg intenser zwart, maar ook intermediaire vormen, zoals opaal, en bruinrood- choco-en zelfs vaalzwart. Daar zit ik met Frits dus op één lijn.
Zelf heb ik alleen maar de intensere zwarten, al dan niet met bronzé , meegemaakt en bij mijn Meulemans zo nu en dan een choco uit zwartkras en vetblauw genopt.
De Van Wanroys heb ik nog, de Meulemans alleen maar gekruist en niet meer zuiver, wat niet betekent dat, wanneer ik ook gekruiste aan elkaar koppel, ik geen choco’s meer zou kunnen kweken, dat kan nog wel degelijk.
Iemand met wat kennis van de Wetten van Mendel , en in mindere mate 1e en 2e splitsingstheorie, komt een heel eind.

Ik kom uit een “ boerenfamilie “ van het zgn. Hoogeland in de provincie Groningen, waar mijn oom veehouder van beroep was. Hij heeft mij naast het met de hand koeien melken veel geleerd over erfelijkheid.
Dat laatste kwam mij met mijn duifjes goed van pas, maar er waren veel verschillen in de wijze van vererving waar te nemen, toch bleken de wetten van Mendel goed te hanteren.
Hij-mijn oom- had het zgn. Groninger Blaarkopvee, bepaald een totaal ander koeienras dan het Fries zwartbont vee, ook qua zwarte kleurslag.
Het zwart van de blaarkoppen was eigenlijk blauwzwart als ze op een bepaalde manier in zon stonden, terwijl de zwartbonte “gewoon maar zwart “waren.
Mijn oom had het bij de zwartbonte dan geregeld over witte koeien waar een inktpot overheen gegooid was; hij was naast beroepsveehouder ook nog eens liefhebber van een “ mooie koe “ qua tekening en belijning.
Maar één van de eerste dingen die ik van hem leerde was dat de kleur zwart bij zijn veebeslag een ander zwart, meer intens was, dan bij de zwartbonte.
Zo nu en dan fokte hij ook een zgn. roodblaar, vgl. de chocokleur bij de Meulemansduiven, wat dan ook de strekking van mijn bijdrage is.
Werden die roodblaar koeien dan gepaard met een roodblaar stier- inseminatie- dan leverde dit uitsluitend roodblaar koeien.

En nu kom ik ook bij de blauwe van Van Wanroy, dat is een ander soortig blauw- met een zwarte floers, in elk geval de originele van Fabry- dan bijv. het blauw van de Janssens- daar ligt meer een blauwe glans over.
Zelfs het zwart van de banden, als je die duiven dan naast elkaar bekijkt zie je gewoon verschil in diepte van de kleur.
Meulemans had die aparte, eigenlijk vetblauwe kleur ook, vaak ook nog eens met noppen, pigmentstippen, gewoon zwart en bepaald niet blauw.
Kort gezegd; het pigment blauw van de Janssens is blauw, dat van de Fabry , Meulemans en Van Wanroy is vetblauw-met pigment zwart.

Qua oorsprong zijn de Meulemans –choco- en de van Wanroy’s via Fabry, nog afkomstig van Alexandre Hansenne, destijds beroemd duivenliefhebber in Verviers.
Emil Matterne was een de bekendste Belgische liefhebbers in latere jaren die nog Hansenne duiven had.
De blauw-met zwarte teinten- en zwart met brons vinden de oorsprong in juist die Hansenne duiven, afkomstig van Guelissen en Bonjean, en dan heb ik het over de eeuwwisseling 1860/1900.

Wat de schimmelvererving betreft, die vindt plaats OP de basiskleuren, de zwart en chocovererving volgens een redelijk vast stramien, er ONDER , waarbij bij de laatste, de recessieve choco’s altijd choco’s geven. Precies als bij de roodblaar koeien….
Bij schimmels is dat NIET het geval, daar kweek je “alle kleuren van de regenboog” terwijl in de nafok ook uit twee blauwen weer schimmels kunnen komen. Maar, dan kun je aan die blauwen wel zien dat er in het voorgeslacht schimmel zit….
En dat schimmel is bepaald niet een eenvormige kleur, daar vind je alle tussenvormen van vrijwel zwart tot aan spierwit en zelfs rosewit toe. Vliegende toverballen volgens Piet de Weerd.
De kleur asrood ( Bricoux is daar de oorsprong van door de duiven van Jonker Ulens ) die wordt vererfd volgens een vast stramien volgens de wetten van Mendel, maar is in oorsprong ook ontstaan uit mutatie.
Mutaties zijn niet te beredeneren uit wetenschappelijk oogpunt, maar die vinden spontaan plaats, terwijl vervolgens de vererving weer de wetten van Mendel toepasselijk blijken.. m.a.w. de natuur is één groot wonder.

Met nog grotere eerbied voor de Schepper die het Al heeft doen ontstaan besluit ik dan daarmee mijn stukje.

Met een vriendelijke groet
Jan

 

Update 7

Kunnen uit een koppeling kras doffer met zwarte duivin, rode doffers komen?
Wim

Update 8

Goedemorgen Hans,
Ik lees zojuist de vraag van Wim of er uit een kras doffer en een zwarte duivin ook rode doffers kunnen komen.

Mijn antwoord:
Normaliter gesproken volgens de standaard Mendel: nee
Normaal gesproken is de factor as-rood, die ik gemakshalve maar Bricouxrood noem in de beide genoemde kleuren niet meer aanwezig en kan dus ook niet worden doorgegeven.
Dan kweek je meestal donkere krassen of zelfs wel geband als die in het voorgeslacht voorkomen, maar - gewoon rode- dat gebeurt niet.
Is dat wel het geval dan vindt er vreemdbevruchting plaats ofwel in het hok zelf als buiten de deur…..
Maar:
Er zijn andere mogelijkheden.
Stel dat er in de doffer en de duivin geen Bricouxrood meer aanwezig, maar wel in het voorgeslacht, in zowel beide als apart, de factor chocorood, dan kan er een zgn. miskleur uitkomen in de beide geslachten, die ik dan opaal noem.
Normaal gesproken komen er donkere krassen uit, vaak iets donkerder dan de oorspronkelijke doffer, maar er kunnen ook vaalzwarte uit komen-dunkleur zwart, dus geen rood. Ook weer in beide geslachten.
Weer een andere mogelijkheid is dat er later als gevolg van een terugslag, ook wel atavisme genoemd, een tussenvorm voorkomt: iedereen kent wel de foto’s met duiven de zowel een rode als blauwe tekening hebben. Vak hoor je dan daar later niet meer van, van de nakomelingen van dergelijke duiven is mij de ‘driekleur‘ niet bekend, maar blijken er later weer ‘gewone’ duiven uit te komen.
Vervolgens kan het voorkomen dat er in de kras doffer als wel de zwarte duivin de factor chocorood voorkomt ( Meulemans ).
Ook al is dat dan enkele generaties terug, men kan uit een dergelijke koppeling altijd weer choco’s kweken, heb het zelf meegemaakt.
Zelfs uit een koppel, met gewoon op het zicht de normale blauwe kleur, maar wel in beide dieren in het voorgeslacht de chocofactor, komt er op gezette tijd weer choco, zowel doffers als duivinnen.
Wat het wit in veel chocoduiven betreft, dat is een gebrek aan de kleurfactor, zoals iedereen wel weet liggen in het kleurenspectrum de factor zwart en wit vlak naast elkaar…….
Tenslotte, het meer diepzwart kweken heb IK alleen maar meegemaakt met zwarte duiven, zoals Van Wanroy - Maaskantlijn en Meulemans-Schoon Donker duivin.
Nakomelingen uit die lijnen waren wel eens, niet altijd, dieper zwart. Meestal overheerst de zwartkras kleur, die later, als ze aan elkaar gepaard worden wel weer egaalzwarte duiven kunnen geven.

Met een vriendelijke groet
Jan






Reacties aan: hans@bodelierpigeons.nl 
Zet er s.v.p. het onderwerp bij, dat maakt het voor mij makkelijker. Dank.